آیا نمایندگان مجلس به دنبال بازارگرمی انتخاباتی هستند؟ چرا این اظهارات یک دهه پس از طراحی ۲۰۶ صندوق دار و سمند رسانه‌ای می شود؟
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی از هزینه ۲۵۰ میلیون دلاری طراحی خودرو پژو ۲۰۶ آن هم تنها برای صندوق خودرو خبر داد.
بهرام پارسایی با اشاره به تهیه گزارش مربوط به صنعت خودرو در کمیسیون اصل ۹۰ گفت: «در جریان تهیه این گزارش آنچه که برای من اثبات شده فساد کلان و عدم نظارت بر خودروسازی و تبدیل خودروسازان به یک مافیای قدرتمند است.»
وی اضافه کرد: «یکی از مواردی که ما در این گزارش به آن رسیدیم و من چند بار این موضوع را ناباورانه مطالعه کردم هزینه سنگین طراحی صندوق خودروی پژو ۲۰۶ است. همان طور که می‌دانید پژو ۲۰۶ ساخت فرانسه و طراحی شده در فرانسه است و در ایران تنها یک صندوق به آن اضافه شده و تبدیل به پژو SD شده است.”
این نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: “طبق اسناد فقط بابت طراحی صندوق پژو ۲۰۶، ۲۵۰ میلیون دلار هزینه شده که با ارز امروز قیمت آن به ۳ هزار میلیارد تومان میرسد. این در حالی است که با این میزان پول می‌شد یک خط کامل تولید خودروی جدید را طراحی کرد.»
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «ما معتقدیم موارد این چنینی است که باعث میشود قیمت تمام شده خودروهای بی کیفیت در کشور ما چندین برابر خودروهای باکیفیت خارجی باشد و هزینه آن هم از جیب مردم پرداخت میشود.»
وی در رابطه با طراحی خودرو سمند اعلام کرد: «فساد خودروسازی جدید نیست. در دهه ۷۰ که بزرگترین اختلاس تاریخ کشور ۱۲۳ میلیارد بود، برای طراحی سمند، ۱۲۰ میلیارد تومان با ارز ۴۰۰ تومانی، معادل ۳۵۰۰ میلیارد تومان امروز، پرداخت شد و این طراحی گران نه جذاب بود نه استاندارد. البته این مبلغی است که خودروساز اعلام کرده، اما اسنادی در دست است که نشان می‌دهد وام اخذ شده بابت طراحی خودرو ملی بیشتر از این مبلغ است و این در حالی است که یک طراح ایرانی برندهای معتبر خودرو در جهان، همان زمان حاضر بود به رایگان، طراحی خودرو ملی را انجام دهد. اما چون برای سودجویان، منفعت نداشت، نپذیرفتند. زمان استاندارد طراحی یک خودرو در جهان هم دو تا سه سال است ولی طراحی سمند ۷ سال زمان برد. این مشت نمونه خروار بود و به زودی پرده‌ای دیگر از یک فساد بزرگتر در مافیای خودرو را اعلام می‌کنم.»
وی ادامه داد: «بین سال‌های ۸۴ تا ۹۳ نیز به دلیل غیراستاندارد بودن و جذاب نبودن سمند سه مرحله تغییرات در آن ایجاد کردند که آن هم مجموعا ۱۱۰ میلیارد تومان هزینه داشته است، یعنی برای طراحی خودرو سورن ۲۲ میلیارد تومان، برای طراحی خودرو دنا ۴۹٫۵ میلیارد تومان و برای طراحی خودرو دنا پلاس ۳۹٫۵ میلیارد تومان هزینه شده است.» به گفته پارسایی، طراحی خودرو یکی از منافذی است که خودروسازان به دلیل روحیه و عملکرد انحصار طلبی‌شان نهایت سوء‌استفاده را از آن داشته‌اند.
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه خودروسازها ۲۵ هزار میلیارد تومان خودرو پیش فروش کردند، ۳۰ هزار میلیارد تومان به بانک‌ها و ۲۵ هزار میلیارد تومان به قطعه سازان بدهکارند و ۳۰ هزار میلیارد تومان هم زیان انباشته دارند، افزود: «این که چرا تاکنون با آنها برخورد نشده جای سوال دارد اما به نظر میرسد یکی از راه‌هایی که به راحتی می‌توانستند به جیب مردم دستبرد بزنند همین به اصطلاح طراحی‌های کارشناسی نشده است که به خاطر آن به منافع کلان رسیدند.»
وی همچنین مدعی شد: «در دولت دهم هم ایرانخودرو را وادار کردند در ونزوئلا خط تولید راه بیندازد به همین منظور ۹۰ میلیون دلار در آنجا هزینه شد که بعد از صرف این هزینه کشور مقصد گفت که تا ۱۰ سال دیگر به آنها برق نمی‌دهد و این حجم سرمایه ملی در آنجا از دست رفت هیچ کسی هم مؤاخذه نشد.»
نماینده مردم شیراز در مجلس در پایان خواستار ورود جدی قوه قضاییه برای بررسی تخلفات خودروسازان شد و گفت: «امیدواریم خودروسازان که در موارد مختلف اقدام به حیف و میل و غارت اموال مردم کردند روزی پاسخگوی عملکرد خود باشند.» با این حال به گفته یکی از کارشناسان طراحی صنعت، این اظهارات تا حدی می تواند محل ابعام باشد.
علیرضا محمد زاده می گوید: «علیرغم انتقادات و ایرادات متعددی که به طراحی و مهندسی خودروی سمند از ابتدای معرفی آن در بازار وارد بوده (که در برخی موارد نیز کاملا اصولی و صحیح است)، اما ذکر‌چند نکته در این بین بنظر لازم میرسد.
اول آنکه اصولا پروسه استاندارد طراحی یک خودرو حتی بر اساس پلت فرمی مشترک با خودرویی دیگر (چه در آن‌سالها و حتی امروز) دو تا سه سال نبوده و چنین ادعایی کمی با واقعیت متناقض است. به‌طور‌معمول طراحی یک خودرو جدید فارغ از مشترکات فنی آن با خودروی دیگر در یک بازه زمانی چهار تا پنج‌ساله به انجام میرسد.
نکته دوم اینکه اظهار شده در آن زمان طراحی ایرانی حاضر به طراحی خودرو ملی بدون دریافت هر‌گونه هزینه از ایرانخودرو بوده است، نیز بنظر چندان منطقی نمیرسد چرا که اصولا طراحی خودرو یک پروسه و فرآیند بسیار پرهزینه و زمانبر است و انجام رایگان آن کمی عجیب است.
و اما نکته آخر اینکه ایشان ادعا نموده اند که سمند خودرویی استاندارد نیست باید دید بر اساس چه منطق و مستنداتی چنین ادعایی مطرح میشود چرا که اصولا در طراحی و مهندسی خودروها استانداردهای متعددی میبایست رعایت شوند، (هرچند سمند قطعا خودرویی نیست که‌تمامی استانداردهای زمان خود را دارا باش) اما نمیتوان بدون دلیل و مدرک یک خودرو را صد در صد غیر استاندارد نامید.»
اما فارغ از این مسئله، این سوال مطرح می شود که چرا این اظهارات یک دهه پس از طراحی ۲۰۶ صندوق دار و سمند رسانه‌ای می شود؟ آیا تاکنون فرصت کافی برای بررسی این ابهامات وجود نداشته است یا نمایندگان مجلس با رسیدن به زمان تبلیغات انتخاباتی در صدد جلب توجه رای دهندگان هستند؟
